استراتژي دفاع متحرك عراق

ارتش عراق پس از هجوم سراسري نسبتاً ناموفق خود. به مدت پنج سال در لاك دفاعي فرو رفت. اگر چه در اين مدت تلفات سنگيني بر تجهيزات و نيروي انساني ارتش عراق وارد آمد؛ ليكن پشتيباني همه جانبه ارتجاع عرب و استكبار جهاني از طريق حمايت هاي سياسي ، كمك هاي نقدي ، سرازير كردن تجهيزات و امكانات و ارائه همفكري و مشاورت نظامي نه تنها اين ارتش رو به اضمحلال را سر پا نگهداشت، بلكه به تدريج بر قوت و قدرت آن افزود. علاوه بر آن ، عوامل جديدي از جمله اعطاي مجوز استفاده از سلاح هاي شيميايي و نيز موشك هاي دوربرد و مورد هدف قرار دادن مراكز مسكوني و اقتصادي ، از فروپاشي ارتش دشمن جلوگيري كرد. بر همين اساس، ارتش عراق كه در ابتداي جنگ 202 هزار نيرو داشت ، تا پايان سال 1364 نزديك به 220 هزار كشته ، زخمي و اسير داده بود و از 3530 تانك و نفربر تحت اختيار خود در اغاز جنگ ، نيز تا اين زمان 5290 دستگاه منهدم و يا به غنيمت گرفته شده بود . با اين حال، در آغاز سال 1365 ارتش عراق حدود 5850 تانك و نفربر و 540 هزار نفر پرسنل در اختيار داشت.

در اين وضعيت و در پي عمليات موفق والفجر 8 و شكست تلاش هاي 75 روزه ارتش عراق براي عقب راندن قواي خودي از منطقه فاو و در نتيجه تغيير توازن سياسي ـ نظامي به نفع جمهوري اسلامي ، ارتش عراق با به كار گيري شيوه اي جديد در جنگ كوشيد تا از لاك دفاعي خارج شده و حالت تهاجمي به خود بگيرد. اين اقدام مي توانست ضمن جبران بخشي از شكست هاي رژيم عراق ، روحيه ارتش آن كشور را ترميم كند . بنابراين به نيروهاي خود كه در سراسر مرز مستقر بودند ، مأموريت داد تا در نقاط ضعيف و قابل رخنه خطوط پدافندي ، در مناطقي كه از اهميت نسبي برخوردارند، به عمليات بپردازد. به همين اساس ، در هجوم نسبتاً موفق به مهران ـ كه نقطه اوج اين تحركات بود ـ عراق جرأت يافت اتخاذ استراتژي جديدي موسوم به دفاع متحرك را رسماً اعلام كند.

پس از تهاجم عراق به مهران ، هر دو جبهه خودي و دشمن ، به فرصتي براي آمادگي مجدد نياز داشتند تا برنامه ريزي خويش را به طرف مقابل ديكته كنند. اجراي موفقيت آميز عمليات كربلاي 1 با همت رزمندگان خودي، پاياني بود بر استراتژي جديد دشمن و آغازي بود براي تغيير وضعيت و به دست گيري مجدد ابتكار عمل. به اين ترتيب ، بار ديگر ارتش عراق در لاك دفاعي فرو رفت و در پشت خاكريز ها و دژهاي خويش به انتظار تهاجمات غير منتظره نيروهاي اسلام نشست .

در ششمين سال جنگ علاوه بر عمليات بزرگ والفجر 8 ، با تأكيد حضرت امام بر ندادن فرصت آرامش به دشمن ، و با همت رزمندگان سپاه پاسداران ، عمليات هاي والفجر 9 (منطقه عمومي سليمانيه) ، كربلاي 1 (مهران) ، كربلاي 2 (حاج عمران) و كربلاي 3 (اسكله العميه) با موفقيت به اجرا در آمد.