عمليات والفجر 4

عمليات والفجر 4 در منطقه پنجوين و با هدف متصل كردن ارتفاعات سوزن به سوركوه انجام شد. در صورت تحقق اين هدف خط دفاعي جبهه خودي در اين منطقه (دشت شيلر) كوتاه شده و در به كارگيري نيرو صرفه جويي مي شد.همچنين راه ضدانقلاب از محور دشت شيلر مسدود شده و شهر مريوان از ديد وتير دشمن خارج مي شد.

علاوه بر اين شهر پنچوين و پادگان آن و پاگان گرمك به تصرف درآمده و نيروهاي دشمن منهدم مي شدند و سرانجام، با پيروزي در اين عمليات مقدمات انجام عمليات در استان سليمانيه عراق فراهم مي آمد.

مهمترين ارتفاعات منطقه پنجوين عبارتند از سورن، سوركوه و كاني مانگا كه دهانه شيلر را تشكيل مي دهند ارتفاع ديگر منطقه زله است كه به شهر پنجوين مشرف مي باشد.

اين شهر در طول جنگ به منطقه اي نظامي تبديل شد وخالي از سكنه شد دشمن با آگاهي از قصد رزمندگان براي حمله به اين شهر بخش عمده اي از آن را منهدم كرد. براساس طرح مانور عمليات در دو مرحله از دو محور بانه و مريوان آغاز شد اهداف مرحله اول از محور بانه تامين ارتفاعات لري، گرمك و كنگرك و از محور مريوان، ارتفاعات زله، مارو و خلوزه بود. در مرحله دوم نيز مي بايست ارتفاعات سورن و كاني مانگا تصر شود. و با تكميل هدف هاي واسط عمليات ارتفاع سورن به كوه سوركوه وصل شده و هدف اصلي تحقق يابد. براي انجام اين مانور هشت لشكر و دو تيپ پياده از سپاه و يك لشكر پياده از ارتش مامور شدند در مرحله اول 22 گردان از سپاه و سه گردان از نيروي زميني ارتش و در مرحله دوم هفت گردان از سپاه و يك گردان از نيروي زميني ارتش و در مرحله سوم تنها 25 گردان از سپاه وارد عمل شدند.

عمليات در 27 مهر 1362 (حدود دو ماه نيم پس از عمليات والفجر 2و3) آغاز شد. در مرحله اول عمليات به دليل سرعت عمل فوق العاده نيروها ارتفاعات لري، گرمك، گرمك در محور بانه و مارو، خلوزه 1، بلاله ، سربلاله، تخم مرغي، سه درختي ، پادگان گرمك ،شهر هرگنه و تپه شهداء در محور مريوان آزاد شد.

مرحله دوم: دو روز پس از مرحله اول، آغاز شد و طي آن ارتفاعات خلوزه 2 كلو هفت توانا ارتفاعات اطراف پنجوين يال شرقي ارتفاع زله ارتفاعات 1672 شرق سنگ معدن در محور مريوان و شاخ نالشينكه در محور بانه، تصر ف شد و نيروهاي خودي بطور كامل بر شهر پنچوين تسلط يافتند اما به دليل عدم سقوط كامل ارتفاع زله، تصرف كامل شهر ميسر نشد.

اگر چه عمليات والفجر 4 بايستي در دو مرحله انجام مي شد ولي براي كامل كردن هدف ها حدود سيزده روز بعد يعني در 12 آبان 1362 مرحله سوم اين عمليات نيز انجام شد و طي آن ارتفاعات استراتژيك شيخ گزشين  شاخ تاجر از كاني مانگا به دست رزمندگان اسلام افتاد و در منطقه غرب ارتفاع كاني مانگا و چوارتا نيز نيروها دست به پيشروي زدند. 

بازتاب سياسي

در پي كند شدن پيشروي نظامي ايران در جبهه جنوب و عدم دست يابي به پيروزي بزرگ در دوره پس از فتح خرمشهر روند تحولات سياسي و نظامي به زيان ايران تغيير كرده در طرح بين المللي قدرت بزرگ در صدد برآمدند، دولت عراق را بيش از گذشته در ابعاد نظامي، سياسي واقتصادي مورد حمايت قرار دهند. در اين دوره گرچه ارتش عراق توانست تا اندازه اي تسلط نسبي خود را در صحنه نبرد نشان داده و به دفع حملات بزرگ ايران بپردازد اما نگراني از پيروزي احتمالي ايران و فروريختن خطوط دفاعي ارتش عراق همچنان وجود داشت از اين رو ايالات متحده و شوري سابق كمك هاي قابل ملاحظه اي در اختيار عراق گذاشتند به ويژه امريكا، از اين پس هم گرايي روز افزوني با حكومت عراق از خود نشان داد. در واقع امريكا كه در برابر ايران و عراق به طور رسمي خود را بي طرف نشان مي داد، در سياست خارجي به طور رسمي از عراق حمايت كرده و در اين راستا بار ديگر روابط سياسي خود را با بغداد از سرگرفت.

همچنين در پي اين تحولات دامنه جنگ از جبهه هاي زميني به خليج فارس گسترش يافت و عراق به بمباران منابع نفتي جمهوري اسلامي ايران به ويژه جزيره خارك منطقه اصلي صدور نفت ايران اقدام كرد كه بازتاب گسترده اي در رسانه هاي خبري جهان و نيز محافل سياسي دنيا داشت. در اين دور سازمان بين المللي نيز در مواضع خود نسبت به جنگ تجديد نظر كردند. اين مواضع در اشكال گوناگون همگي از يك خط مشي مشترك مبني بر حمايت تلويحي از عراق و اتخاذ مواضع ناعادلانه در برابر جنگ پيروي مي كرد و حول اين محور اتحاد يافته بود.