جبهه شمالي با توجه به تمركز اهداف عراق در جبهه جنوبي و لزوم تأمين جبهه مياني براي حفاظت از بغداد و همچنين درگيري نيروهاي ضد انقلاب در استان كردستان و بخشهايي از استان هاي آذربايجان غربي و كرمانشاه ، عراقي ها در اين جبهه تنها به تأمين نيروهايي (در حد يك لشكر) در كردستان عراق براي كنترل معارضين عراقي و حمايت از ضد انقلاب پرداخته بود. علاوه بر اين كه معابر مريوان ـ پنجوين و نوسود ـ حلبچه مورد نگراني ارتش بعث بود. نقاط بسياري از اين منطقه شاهد درگيري هاي متعدد و بعضاً سنگين بين نيروهاي انقلاب و ضد انقلاب بوده است، پاوه ، مريوان سنندج ، سقز، مهاباد ، بانه و سردشت از اين جمله مي باشند كه هر يك حماسه هايي بسيار ، اما گمنام را در ميان انبوه خاطرات خود (مخصوصاً در سالهاي 60ـ 58 ) جاي داده اند. شهيدان بروجردي، كاظمي، كاوه ، چمران و صياد شيرازي و همچنين جاويد الاثر حاج احمد متوسليان و بسياري فرماندهان پرافتخار دفاع مقدس از علمداران جهاد مقدس عليه ضد انقلاب مي باشند. در طول دفاع مقدس 8 ساله، عملياتهاي متعددي در اين جبهه از جانب رزمندگان اسلام در مقابله با قواي بعثي صورت پذيرفت كه به عمده ترين آنها و مناطق مربوط ، اشاره مي شود: |
منطقه شاخ شميران ـ دربنديخان
با نظر به اهميت منطقه دربنديخان و قرار داشتن سد و درياچه دربنديخان در آن و همچنين اهميت ارتفاعات شاخ شميران و شاخ سورمر ، عمليات بيت المقدس4 در فروردين ماه 1366 در منطقه با موفقيت انجام و منجر به آزادسازي ارتفاعات مذكور گرديد.
در ادامه عمليات بيت المقدس4، دشمن با تك گسترده شيميايي به مقابله با رزمندگان اسلام پرداخت.
منطقه نوسود ـ حلبچه
عمليات والفجر 10 ، در تاريخ 23/12/66 با هدف آزادسازي شهر حلبچه و مسدود نمودن عقبه اصلي سليمانيه و همچنين فراهم سازي مقدمات تصرف سد دربنديخان ، آغاز گرديد.
اين عمليات در پنج مرحله به عمده اهداف خود دست يافت و دشمن كه در مقابل پيشروي رزمندگان اسلام دست به عقب نشيني گسترده اي زده بود، اقدام به حمله وسيع شيميايي عليه نيروهاي رزمنده ايران و مردم مظلوم حلبچه زد.
در اين فاجعه انساني ، هزاران تن از شهروندان كرد عراقي به شهادت رسيده و بسياري مصدوم شدند.
منطقه عملياتي بيت المقدس2 (ماووت)
عمليات بيت المقدس2 در تاريخ 25/10/66 در سخت ترين شرايط جوي و سرماي طاقت فرسا و بارش برف، آغاز شد.
اين عمليات كه در ادامه عمليات هاي نصر4 و نصر8 در اين منطقه صورت پذيرفت ، با هدف نزديكي به شهر سليمانيه و سد دوكان و قلعه ديزه عراق طرح ريزي و اجرا شد و بيش از 70% از اهداف ارضي عمليات تأمين گرديد.
اين منطقه كه در شمال استان سليمانيه عراق واقع شده، از شمال به ارتفاعات گرده رش و ويلان ، از جنوب به ارتفاعات الاغلو ، دلبشك و يانش قلعه و از شرق به ارتفاعات آمدين و گلان و از غرب به ارتفاعات گوجار منتهي مي شود.
شهر بانه نيز در منطقه مرزي ايران و عراق، عقبه عمليات به شمال مي رفت.
شدت سرما و برف در اين عمليات به حدي بود كه تعدادي از شهيدان گرانقدر اين عمليات بر اثر سرما به معراج شتافتند.
منطقه عملياتي نصر 7 (سردشت)
عمليات نصر 7 با هدف خارج ساختن منطقه عمومي سردشت از ديد و تير دشمن و متقابلاً زير ديد و تير قرار دادن شهر قلعه ديزه عراق و مهار تردد ضد انقلاب در اين محور طراحي و در ساعت 30/2 بامداد روز 14/5/1366 آغاز شد.
در اين عمليات ارتفاعات «دوپازا» و «بلفت» آزاد گرديد.
منطقه عملياتي والفجر 4 (مريوان ـ پنجوين)
عمليات والفجر 4 در تاريخ 27 مهر ماه 1362 با هدف آزاد سازي بخشي از ارتفاعات منطقه و متصل نمودن ارتفاعات سورن به سوركوه آغاز شد. با رسيدن به اين هدف شهر مريوان از ديد و تير دشمن خارج و شهر پنجوين و دشت شيلر آزاد و به تصرف رزمندگان اسلام در مي آمد.
در اين عمليات كه قريب به دو هفته به طول انجاميد عمده اهداف مورد نظر تأمين و جز در برخي موارد ، يگانهاي عمل كننده موفق به انجام مأموريت خود گرديدند.
منطقه عملياتي حاج عمران
عمليات كربلاي 2 در 10 شهريور ماه 1365 در منطقه حاج عمران منتهي به منطقه مرزي پيرانشهر آغاز گرديد .
فرماندهي اين عمليات بر عهده قرارگاه حمزه سيد الشهداء (ع) ، تابع نيروي زميني سپاه پاسداران انقلاب اسلامي بود كه در پايان خود موفق به تأمين نيمي از اهداف مورد نظر در آزادسازي ارتفاعات منطقه گرديد.
همچنين عمليات قادر با حضور رزمندگان ارتش جمهوري اسلامي ايران در اين منطقه انجام گرديد كه شهيد والامقام سرتيپ آبشناسان طي آن به شهادت رسيد.