جبهه جنوبي ( دفتر ششم)

نقاط مهم از دوران دفاع مقدس در آبادان

 زيارتگاه سيد عباس

ـ پالايشگاه نفت

ـ ايستگاه 7

ـ ايستگاه 12

ـ فرودگاه

ـ منطقه بريم

ـ كوي ذوالفقاري: ارتش متجاوز عراق در تاريخ 9/8/59 با عبور از بهمنشير قصد اشغال آبادان را داشت كه فردي به نام درياقلي با مشاهده عراقي ها خود را به رزمندگان اسلام رسانيد و خبر عبور عراق از بهمنشير و نفوذ به شرق ذوالفقاري را داد و رزمندگان اسلام با مقاومت دليرانه خود نيروهاي عراقي را عقب زدند. درياقلي در حوادث بعدي آبادان به درجه رفيع شهادت رسيد كه بنياد حفظ آثار و نشر ارزشهاي دفاع مقدس با ساخت و نصب يك تنديس در ابتداي كوي ذوالفقاري ياد اين شهيد بزرگوار را زنده نگه داشته است.

ـ محل شهادت رئيس آموزش و پرورش آبادان و 37 تن ديگر واقع در احمد آباد، در روز دوم مهرماه سال 1359

ـ محل شهادت مسؤولين جهاد آبادان واقع در خيابان استاديوم ورزشي كه تنديسي به يادبود آنان، در ميدان ايستگاه خرمشهر  طرف نصب گرديده است.

ـ منطقه قفاص محل تردد رزمندگان اسلام در ماه هاي اول جنگ تحميلي كه از مسير ماهشهر و دريا به اين منطقه وارد و سپس به آبادان عزيميت مي نمودند.

ـ رودخانه بهمنشير كه در ضلع شمالي آبادان قرار دارد و شهيد تندگويان وزير نفت دولت شهيد رجايي و چند نفر از معاونين وزارت نفت در ساحل اين رودخانه به اسارت عراق در آمدند.

ـ منطقه تانك فارم: واقع در ابتداي جاده آبادان ـ اروند كنار كه مورد حمله عراق قرار گرفت و اكثر مخازن نفت مورد اصابت قرار گرفته و منهدم شدند.

ـ بيمارستان صحرايي علي بن ابيطالب در 5 كيلومتري آبادان و شمال شرقي اين شهر قرار دارد. مجموعه اين بيمارستان همچنان باقي است.

 

يادمان شهداي والفجر 8

اين يادمان در 30 كيلومتري آبادان به طرف  بخش اروند كنار، در كناره نهر ازرق و مقابل شهر فاو عراق و در ساحل شمالي اروند كنار قرار دارد.

تعداد 8 شهيد گمنام دفاع مقدس در روز عاشوراي سال 1380 با حضور پرشكوه مردم منطقه اروندكنار و كاروان هاي راهيان نور و لشكر 25 كربلا و ارتش تشيع و در اين مكان تدفين شدند.

عمليات والفجر 8 در ساعت 23:00 روز 20/11/1364 با رمز مبارك يا فاطمه الزهرا (س) با اهداف كوتاه كردن دست نيروهاي عراقي از خليج فارس ، پاكسازي منطقه اروندرود، دور كردن آتش توپخانه عراق از شهرهاي آبادان ، خرمشهر ، منطقه اروندكنار، آزادسازي شهر مهم و استراتژيك فاو و اخطار عملي جمهوري اسلامي ايران به رژيم متجاوز عراق و هم پيمانان او آغاز گرديد.

غواصان جان بر كف يگانهاي سپاه با ديدن آموزش هاي سخت و با آمادگي كامل، در تاريكي شب با عبور از رودخانه وحشي اروندرود خود را به ساحل جنوبي اين رود و مواضع و استحكامات عراق رسانيده و با خنثي كردن تله هاي انفجاري معابري را از ميان سيم هاي خاردار، موانع خورشيدي و مين هاي گوناگون براي رزمندگان اسلام باز كردند.

رزمندگان خط شكن سوار بر شناورهاي خود از ميان نهرهاي مختلف در سواحل شمالي اروند عبور كرده  در حالي كه آب رودخانه كاملاً مد بود خود را به ساحل شبه جزيره فاو رسانيده و حمله برق آساي خود را آغاز نمودند.

لشكر 25 كربلا كه مأموريت حمله به شهر فاو را به عهده داشت با هجوم بي امان خود، دژهاي دفاعي شهر فاو را بر سر نيروهاي بعثي فرو ريختند و وارد شهر فاو گرديدند و چند ساعت پس از آغاز عمليات موفقيت آميز فرمانده شجاع لشكر 25 كربلا، «سردار قرباني» پرچم مبارك «يا ثامن الائمه» را بر بالاي مناره مسجد فاو نصب نمود.

ديگر لشكرهاي سپاه از غرب و شرق فاو حمله خود را آغاز نمودند و موفق  شدند با عبور از جاده البحار ـ بصره و فاو- ام القصر تا درياچه و كارخانه نمك پيشروي نمايند و از محور چپ فاو تا رأس البيشه و خورعبدالله را به تصرف خود در آورند.

عمليات والفجر8 از تاريخ 20/11/64 تا 9/2/1365 ادامه داشت و رزمندگان اسلام به تمامي اهداف خود رسيدند و نتايج زير بدست آمد :

1ـ كشته و زخمي عراق 50000 نفر

2ـ تعداد 2105 نفر به اسارت در آمدند.

3ـ منهدم شدن 600 دستگاه تانك و نفربر ، 150 قبضه انواع توپ ، 74 فروند هواپيما ، 5 دستگاه مهندسي ، 11 فروند بالگرد ، 500 دستگاه انواع خودرو ، 7 فروند ناوچه جنگي

4ـ به غنيمت در آمدن 140 دستگاه تانك و نفربر. 35 عراده توپ، 35 دستگاه مهندسي ، 150 قبضه توپ ضد هوايي و 250 دستگاه انواع خودروي نظامي

 

پل بعثت

به منظور تردد سريع خودروهاي نظامي و مهندسي و پشتيباني رزمندگان اسلام در منطقه عملياتي والفجر 8 از رأس البيشه تا خورعبدالله و جاده هاي ام القصر ، البحار تا كارخانه نمك و شهر فاو و حل مشكل تردد رزمندگان اسلام كه تا قبل از احداث پل بعثت در زماني كه آب رودخانه جذر مي شد و امكان تردد شناورها و نقل و انتقال رزمندگان ، مجروحين و شهدا وجود نداشت با طراحي و نصب پل ثابتي بر روي اروند توسط نيروهاي متخصص و متعهد جنگ، به ويژه مهندسين جهاد سازندگي خراسان مرتفع گرديد و در مدت زمان كوتاه و در زير آتش سنگين توپخانه و حملات هوايي عراق در نزديكي دهانه اروند رود (كه عرض آن در اين نقطه 900 متر و حداكثر 12 متر عمق دارد) با استفاده از لوله هاي فولادي به طول 12 متر و قطر 142 سانتي متر احداث و از تاريخ 22/7/1365 بهره برداري از آن آغاز گرديد. پس از پايان جنگ، اين پل جمع آوري شد.

 

نقاط مهم در منطقه اروند كنار

ـ بخش اروندكنار كه اكثر ساختمان ها و مراكز آن به دليل حملات هوايي و آتش توپخانه تخريب گرديد و اكنون بازسازي شده است.

ـ جاده اروندكنار كه در زير آتش مستقيم عراق قرار داشت.

ـ نهرهاي سعدوني ، قصر ، قاسميه، حاج محمد ، خليفه، ازرق و ابووجهه و ديگر نهرها  كه محل عبور رزمندگان اسلام با انواع شناورها به سمت اروند و فاو بود.

ـ نهر قاسميه: قرارگاه تاكتيكي نوح (ع) و نيروي دريايي سپاه پس از عمليات والفجر 8 تا پايان جنگ تحميلي به ويژه براي هدايت عمليات كربلاي 3 (كه منجر به تصرف و انهدام اسكله هاي البكر و الاميه شد) در انتهاي اين نهر قرار داشت .

ـ جاده چويبده محل تردد رزمندگان اسلام به دليل دور بودن از آتش مستقيم توپخانه دشمن

ـ بيمارستان صحرايي فاطمه زهرا (س) واقع در منطقه جنوب شرقي چويبده؛ اين بيمارستان در طول عمليات والفجر8 تا پايان جنگ تحميلي، به رزمندگان اسلام خدمات امداد و درمان ارائه مي كرد.

ـ قرارگاه مشترك خاتم الانبياء (ص) مركز هدايت عمليات والفجر8

 

جاده آبادان ـ دارخوين

نيروهاي نظامي عراق پس از عبور از كارون در اوايل جنگ تحميلي خود را به شرق كارون و جاده آبادان ـ اهواز رسانيدند و از طرف جنوب تا 3 كيلومتري آبادان و از شمال تا 2 كيلومتري سلمانيه كه در جنوب دارخوين قرار دارد را به اشغال خود در آوردند كه خط پدافندي عراق و ايران تا عمليات ثامن الائمه، در شرق كارون بود.

در طول مسير حركت جاده آبادان ـ اهواز تا سلمانيه آثار خاكريزها و محل استقرار توپخانه و لشكر زرهي عراق مشاهده مي شود .

 

نقاط مهم در مسير آبادان تا دارخوين به شرح زير مي باشد

ـ پل حفار واقع در شمال شهرك صنعتي آبادان كه نيروهاي عراقي براي عبور از كارون از اين پل استفاده نمودند.

ـ پل قصبه واقع در ضلع شمالي پل حفار كه مورد استفاده عراق قرار گرفت.

ـ پل مارد واقع در كنار روستاي مارد.

در عمليات بيت المقدس ارتش جمهوري اسلامي ايران با نصب پل شناور در اين نقطه كمك ارزشمندي براي عبور رزمندگان اسلام به غرب كارون به عمل آورد و تا پايان جنگ تحميلي مورد استفاده رزمندگان اسلام قرار داشت.

پس از جنگ تحميلي پل ثابت احداث و هم اكنون مورد استفاده مردم قرار دارد.

ـ روستاي سليمانيه : خط مقدم رزمندگان اسلام تا عمليات ثامن الائمه .

ـ حد فاصل روستاي سلمانيه تا دارخوين منطقه عملياتي فرمانده كل قوا، خميني روح خدا مي باشد.

رزمندگان اسلام متشكل از سپاه و ارتش و با پشتيباني مهندسي جهاد سازندگي همزمان با عزل بني صدر از فرماندهي كل قوا، عملياتي را در تاريخ 21/3/60 آغاز نموده و تلفات سنگيني را بر نيروهاي عراقي وارد نمودند و بخشي از سرزمين اسلامي را آزاد نمودند . اين عمليات زمينه عمليات ثامن الائمه بود.

مهم ترين نقطه درگيري رزمندگان اسلام در عمليات فرمانده كل قوا،  از خط شير تا دپوهاي پدافندي عراقي بود كه شاهد خلق بزرگترين حماسه ها از طرف عزيزان رزمنده بود.

ـ محل انرژي اتمي : واقع در 3 كيلومتري جنوب دارخوين و در حاشيه كارون كه اين مكان محل استقرار لشكر 17 علي بن ابيطالب(ع) ، تيپ قمر بني هاشم و يگان زرهي سپاه در طول جنگ تحميلي بود.

ـ شهرك انرژي اتمي : واقع در 3 كيلومتري شمال دارخوين كه محل استقرار لشكر 14 امام حسين (ع) سپاه در طول 8 سال دفاع مقدس بود.

ـ قرارگاه كربلا : مركز هدايت عمليات بيت المقدس واقع در كيلومتر 18 جاده اهواز ـ آبادان و ضلع غربي اين جاده بود كه آثاري از اين قرارگاه باقي نمانده است.